Jenerik marka,  tüketiciler tarafından önemli ölçüde kabul görerek üretimi gerçekleştirilen ürün ya da ürün grubunun o isimle anılması ile ortaya çıkan markadır. Kağıt mendillerin, tıraş bıçaklarının ya da pedlerin hangi isimle anıldıklarını düşünün. İşte, o isimler en basit haliyle jenerik markalara dönüşmüştür. Tüm dünyada ve Türkiye’de jenerik olmayı başaran çok sayıda marka mevcuttur. 

Jenerik marka olmayı başarmak uzaktan bakıldığında her marka sahibinin hayalini kurduğu bir şey gibi görünebilir. Ancak detaya indiğimizde, jenerik marka olmanın göründüğü kadar faydalı olmayabileceğini de göz önüne seren bazı istenmeyen durumlarla karşılaşıyoruz. 

Arzu Edilen Yönleriyle Jenerik Marka

Daha önce de belirttiğimiz gibi, bir ürün grubunun markanızın ismiyle anılmaya başlamasını büyük bir başarı olarak görebilirsiniz. Eğer markanız jenerik bir isme dönüşürse, rakiplerinizin önüne geçmek için çabalamanız gerekmediğini düşünebilirsiniz. Tüketicinin ilk tercihi olacaksınız, bir marka sahibi için varılacak son durak bu gibi görünür. Marka bilinirliği en üst noktaya ulaşmış, farkındalık son derece yükselmiştir. Tüm bu özellikler, marka tanıtımı için büyük harcamalar yapmanın önüne geçebilir. 

Jenerik marka olmanın en büyük avantajlarından biri, tüketicinin o marka için koruyucu bir rol üstlenmesidir diyebiliriz. Tüketici marka ile kurduğu bağ sayesinde markayı farkında olarak ya da olmadan savunabilir. Eğer varsa bu markanın elt markalarını da sorgulamadan satın almaya meyilli hale gelir. Bir ürünün alt ürün gruplarının da aynı marka kimliği üzerinden sunulması durumunda, yeni ürün için reklama duyulan ihtiyaç piyasaya yeni giren farklı bir isim için olduğundan çok daha azdır. 

Her ne kadar isim üzerinden ilerliyor gibi görünse de jenerik markayı jenerik yapan ismin unutulmaz oluşu değildir. Öncelik ürün ya da hizmetin farkıdır. Swiners, 1979 yılında yayınladığı makalede kendi kategorisinin tek temsilcisi olan jenerik markalara brand ve product kelimelerinin birleşiminden oluşan ‘branduct’ ismini vermiştir. Ürün özellikleri bir buluşa dayanan bu ürünlerin en büyük özelliği piyasada bir benzerinin olmayışıdır. Buluş üzerinden ilerleyen bu ürünler patentlendiklerinden başkaları tarafından bir süre taklit edilemezler, bu süre de çoğunlukla markanın pazarda bu kategoriyi tek başına sahiplenmesi için yeterlidir. Rakipler pazara girdiklerinde ikinci planda kalmaya mahkum hale gelebilirler. 

Kaçınılması Gereken Yönleriyle Jenerik Marka

Şimdi ise jenerik markaların kurum ya da marka sahiplerine verdikleri zararları ele alalım. Her ne kadar jenerik marka olmak ve piyasaya hükmetmek istenecek en üst noktadaki şey gibi görünse de bazı durumlarda jenerik marka olmak bazı sorunlara neden olabilir. 

Olası Sıkıntılar

• Marka genişletme ve farklı türlere geçişte sıkıntılar

Tüketicinin markayı konumlandırdığı belli bir nokta olması, yeni yönlerde ilerlemeyi engelleyecek güçte olabilir. 

• Kurumun kimliğinin bilinmez hale gelmesi 

Kullanılan ismin bir marka adı olduğunun hatırlanmaması ile kurum kimliği ve bilinirliğinin sıfıra inmesi durumları gerçekleşebilir. 

• Rakiplerin aynı isimle satış yapması

Tüketici ürün ismi olduğunu düşünerek, marka adını kullansa bile farklı markaları satın alabilir. Ve bunun bilincinde olmaz. 

• Tescil edilmeyen markanın jenerik marka olması

Buna en iyi örnek Duşakabindir. Duşakabin, tescil edilmemiş bir marka ismidir. Ancak rakipler bu ismi kullanmaya başladıktan sonra, marka sahipleri piyasadan çekilmek zorunda kalmıştır. Duşakabin ürününü tescil ettirmemek hem marka adını jenerik hale getirmiş hem de rakiplerin bu ismi kullanarak ilerlemesinin yolunu açmıştır. 

• Tescilli bir markanın jenerik marka olması 

Rakiplerin bu marka adını kullanması durumunda, eğer marka jenerikse dava açılsa bile tescil korumaya yetmez. 

Bu konu özelinde ve patent ile ilişkili tüm sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz. Patent dünyasına dair yazdığımız diğer bloglara ulaşmak için burayı tıklayabilirsiniz.